Verkiezingsbeloftes: 4 stappen voor meer bestaanszekerheid

Mijn hondje Jip is mijn onvoorwaardelijke steun.

Nienke lid expertiseteam armoede en schulden bij Kansfonds

Mooie kleding, een huisdier of een nieuw apparaat… heel normale zaken in het leven. Maar als je geldzorgen hebt en moet rondkomen van (te) weinig geld, hoort daar ineens een oordeel bij. Terecht? Is het vreemd als je bij stress in vluchtgedrag schiet? Of wat te denken van de waarde (in plaats van de kosten) van een trouwe viervoeter? Voor sommigen is die waarde groter dan alle hulpverleners bij elkaar.

Maar volgens de rekenmethode van armoede die het CBS, SCP en Nibud sinds oktober 2024 hanteren, hoort een huisdier zoals Jip niet bij wat mensen minimaal nodig hebben. Dus gaan de kosten voor het hondenvoer ten koste van andere noodzakelijke uitgaven. En dat roept een ongemakkelijke vraag op: wat vinden wij essentieel voor een waardig bestaan? 

Pas als we anders durven kijken, kunnen we armoede echt oplossen 

Het probleem van de huidige praktijk van armoedebeleid? Het idee dat armoede je eigen schuld is. En het individu dus ook de oplossing. Mensen in armoede krijgen goedbedoelde maar schrijnende adviezen: ‘Zoek een baan.’ ‘Leer beter met geld omgaan.’ ‘Doe je hond weg’. Maar zolang we armoede blijven zien als persoonlijk falen, blijven we blind voor de werkelijke oorzaak: een maatschappij die mensen in armoede wantrouwt, controleert en klein houdt. Het is het resultaat van politieke keuzes en structurele ongelijkheid. 

Nienke knuffelt haar hondje

In 2023 leefden 540.000 huishoudens onder de armoedegrens, onder wie 115.000 kinderen. Nog eens 1,2 miljoen bungelen daar nét boven. Een scheiding, ziekte, één fout in een aanvraagformulier, kan genoeg zijn om door het financiële ijs te zakken. Ruim 40% van de mensen onder die armoedegrens werkt, maar verdient te weinig om rond te komen. En bijna 750.000 huishoudens kampen met problematische schulden. 

Als je het over zulke getallen hebt, kan je niet stellen dat armoede individueel falen is. Daarom moeten we de blik verschuiven van de mensen naar het armoedebeleid. Daar liggen de echte problemen én de oplossingen. 

Wat is er nodig?

Jip is geen overbodige luxe! Net zo min als rust, gezondheid of vertrouwen in de toekomst dat zijn. Het is tijd voor politieke moed en om het systeem aan te passen aan de mens – niet andersom: 

  1. 1. Erken armoede als maatschappelijk probleem

    Niet als individueel falen. Stop met moraliseren; begin met repareren. 

  2. 2. Verhoog het sociaal minimum

    Volg de adviezen van de Commissie sociaal minimum, het Nibud, NVVK, Divosa, de VNG en vakbonden.

  3. 3. Schaf het huidige toeslagenstelsel af

    Bouw een begrijpelijk systeem, zonder extra stress toe te voegen voor mensen die al in dagelijkse stress leven om rond te komen.

  4. 4. Maak schuldenaanpak een prioriteit

    Steun succesvolle lokale initiatieven en schaal ze op. 

Kansfonds rekent af met armoede

Hoe het anders kan onderzoeken wij met onze initiatieven Gewoon geld geven en Afrekenen met schulden. Bij Gewoon geld geven krijgen 600 gezinnen gedurende twee jaar een onvoorwaardelijke gift boven op hun bijstandsuitkering. Wat doen minder stress en meer vertrouwen met het welzijn van een gezin? Bij Afrekenen met schulden kopen we schulden af van huishoudens in complexe situaties. Wat gebeurt er als we mensen écht een nieuwe start geven? 

Tekst Bas Pieck, fotografie Linelle Deunk

Kansfonds roept op: Geef thuis!

29 oktober zijn de verkiezingen voor de Tweede Kamer. Deze zomer werken de partijen aan hun verkiezingsprogramma’s. Kansfonds roept op om thuis te geven. Door vol in te zetten op het voorkomen en uitbannen van dakloosheid, af te rekenen met armoede door te investeren in bestaanszekerheid én door menswaardig beleid te voeren voor mensen zonder verblijfspapieren.

Deel deze pagina