Exploitatiefinanciering: ruimte om te doen wat nodig is

We zijn 1,5 jaar onderweg met ons programma voor inloophuizen, straat- en buurtpastoraten: Fonds Franciscus. Een van de unieke onderdelen van dit programma is dat we de organisaties voor meerdere jaren exploitatiefinanciering bieden. Onze partner Avance Impact onderzocht het effect van deze vorm van financiering in een tussentijdse meting. Hoe kijkt hoofd projecten, Eline Crins, aan tegen de uitkomsten van het onderzoek en het belang van exploitatiefinanciering?

Allereerst, wat is exploitatiefinanciering precies?

‘Exploitatiefinanciering is een algemene, ongeoormerkte financiële bijdrage die kan worden besteed aan alle activiteiten van de inloophuizen, straat- en buurtpastoraten. Het geld hoeft dus niet te worden besteed aan een specifiek project, maar het is vrij te besteden ten behoeve van de doelstelling van de organisatie. Voor een inloophuis zijn dat bijvoorbeeld kosten voor huur, een betaalde coördinator of activiteiten.’

Exploitatiefinanciering wordt nog weinig gebruikt door fondsen, terwijl juist die vorm van financiering de continuïteit van inloophuizen borgt.

Eline Crins Hoofd projecten

Waarom is exploitatiefinanciering bijzonder?

‘Deze vorm van financiering is nog weinig gebruikt in de wereld van fondsen, zeker voor zo’n lange termijn van drie jaar. Doorgaans financieren fondsen op projectbasis. Dan maken organisaties vooraf een projectplan met een bijbehorende begroting. Door op basis van een projectplan te financieren, weet een fonds direct aan welke activiteiten en resultaten zij bijdraagt. De keerzijde is dat de organisatie die bijdrage dan alleen kan besteden aan de activiteiten die in het projectplan zijn beschreven.

Meestal wordt er binnen projectfinanciering geen ruimte gegeven om algemene exploitatiekosten te dekken, terwijl die juist bij inloophuizen de continuïteit van de organisatie borgen. Inloophuizen bieden een thuis, een veilige plek, aandacht voor de bezoekers vanuit de presentiebenadering (lees meer over de presentiebenadering). Dat is niet allemaal in een project of activiteit te vatten.’

Het geeft rust dat we een vaste exploitatiebijdrage ontvangen. We hoeven onze tijd nu niet te besteden aan het vinden en verantwoorden van allerlei subsidiegevers, maar kunnen de tijd besteden aan onze bezoekers.

Vrijwilliger bij een inloophuis

Wat laat deze meting zien over het effect van exploitatiefinanciering?

‘De resultaten wijzen uit dat exploitatiefinanciering zorgt voor de beoogde rust en ruimte in de organisaties en om verschillende onderdelen van de organisatie te versterken. De organisaties besteden die tijd aan drie belangrijke zaken:

Bezoekers: er is vooral meer tijd en aandacht voor de bezoekers van de inloophuizen en om de inhoud en kwaliteit van het werk te vergroten. Vaak komt dit doordat er dankzij exploitatiefinanciering meer (nieuw) personeel en of uren ingezet kunnen worden.
Netwerk: er is minder tijd nodig voor fondsenwerving, waardoor er meer tijd is voor andere werkzaamheden. 50% van de inloophuizen besteedt die tijd aan het versterken van hun netwerk, hoewel de coronatijd dit heeft bemoeilijkt.
Organisatieontwikkeling: ten derde wordt de ruimte gebruikt voor het versterken van de organisatie. De trainingen en workshops van het Fonds Franciscus-programma worden gebruikt om te leren en ontwikkelen. Bijvoorbeeld in het werken aan een strategie voor langdurige fondsenwerving.’

Een van de deelnemers stelde: ‘Het geeft rust dat we een vaste exploitatiebijdrage ontvangen. We hoeven onze tijd nu niet te besteden aan het vinden en verantwoorden van allerlei subsidiegevers. Ook heeft de coördinator hierdoor meer uren en kunnen onze medewerkers en vrijwilligers meer tijd besteden aan onze bezoekers.’

Wat betekenen de tussentijdse resultaten voor de volgende periode van het programma?

‘De exploitatiefinanciering is ook bedoeld om bij te dragen aan de continuïteit van de inloophuizen na afloop van dit driejarige programma. Het blijkt dat organisaties aandacht hebben voor het verduurzamen van de financiering en daarvoor veel breder durven kijken naar de mogelijkheden, maar het is nog niet overal van de grond gekomen.

De focus van Kansfonds zal de komende 1,5 jaar daarom nog sterker liggen op het omzetten van de tijdsinvestering in organisatieversterking. Dit tussentijdse onderzoek laat ons ook zien hoe we vanuit het programma en met verschillende samenwerkingspartners in een volgende fase ondersteuning kunnen bieden. Daar gaan we bij Kansfonds mee aan de slag.’

Onze samenwerkingspartners binnen dit thema

Waarom vindt Kansfonds exploitatiefinanciering voor inloophuizen belangrijk?

‘Inloophuizen, straat- en buurtpastoraten zijn onmisbaar om mensen een thuis te bieden. Het ontbrak deze organisaties echter aan een basis om de huur of coördinator te betalen. Daarom was exploitatiefinanciering de enige juiste financieringsmogelijkheid voor ons programma voor inloophuizen.

Bij het bieden van ruimte voor versterking past het bovendien om te werken vanuit vertrouwen. Wij vertrouwen erop dat de 75 inloophuizen die meedoen aan het programma zich 100% inzetten voor hun bezoekers. Een controle en afrekening op projectbasis is daarbij niet gepast.’