Ruim een half miljoen mensen in Nederland leven in armoede. Nog eens meer dan een miljoen mensen leven op de rand daarvan en 1 op de 5 huishoudens heeft een betalingsachterstand. De gevolgen liegen er niet om: armoede en schulden kunnen leiden tot stress, verminderde gezondheid, opvoedproblemen, uitsluiting en soms zelf het missen van een dak boven het hoofd. Kinderen die opgroeien in armoede lopen vaak een achterstand op die nauwelijks nog in te lopen is.
Ooit is bedacht dat een lage uitkering dé prikkel is om mensen uit de armoede te krijgen. Eén ding is zeker. De armoedecijfers zijn door die aanpak nauwelijks gedaald. Gebrek aan geld drukt mensen juist dieper de armoede in. Ook het wantrouwen duwt mee. Het armoedebeleid is ingericht om fraude te voorkomen. Maar daardoor raken gezinnen juist de controle over hun leven kwijt. Dat doet iets met deze mensen die kansen zien, vooruit willen en zelf hun keuzes moeten kunnen maken.
Armoede is slopend. Het is de ziekmakende stress, de schaamte, het uitzichtloze – en de enorme impact op alle levensterreinen. We kunnen planken vullen met onderzoeksuitkomsten over de gevolgen van armoede. Een greep daaruit: dakloosheid, (maatschappelijk) isolement, geen toekomstperspectief, slechte voeding, gezondheidsproblemen en vooral: elke seconde van de dag bezig zijn met overleven. De gevolgen voor kinderen die in armoede opgroeien zijn schrijnend. Ze voelen zich vaker ongelukkig en angstig, schoolprestaties lijden eronder en ze trekken zich terug. Dikwijls wordt armoede generaties lang doorgegeven.
Kansfonds wil afrekenen met armoede, zodat mensen weer gaan leven in plaats van overleven. Niet hoeven kiezen tussen een warme maaltijd of een warm huis. Gewoon schoolspullen en verjaardagscadeautjes kopen voor de kinderen, zonder aan te kloppen bij een hulpgevende organisatie. Naar de tandarts of een bril aanschaffen, zonder een beroep te doen op een fonds voor individuele noden. En ook ruimte hebben om hun talenten te ontwikkelen. We zoeken naar structurele oplossingen die de oorzaken van armoede en schulden aanpakken. Armoede is niet het gevolg van individuele keuzes, maar van te weinig geld om rond te komen. En van een complex systeem dat uitgaat van wantrouwen. Afrekenen met armoede vraagt om vertrouwen en lef om het anders te doen. Daarom is Kansfonds gestart met Gewoon geld geven en Afrekenen met schulden.
Wat als je armoede bestrijdt met bestaanszekerheid en vertrouwen in de ander? Door gewoon geld te geven aan mensen die in armoede leven, waarmee zij zelf mogen bepalen hoe ze dat besteden. Zonder potjes en regelingen of er verantwoording over af te leggen.
Schulden leveren mensen gezondheidsproblemen en stress op en kosten de samenleving miljarden. Tijd voor een vernieuwende aanpak: Kansfonds koopt de schulden van gezinnen vroegtijdig en onvoorwaardelijk af. Een win-winsituatie voor mens en maatschappij.
Na twee gestrande huwelijken en een enorme hoeveelheid schulden ben ik eindelijk bijna van mijn financiële sores af. Samen met mijn twee dochters heb ik een liefdevol thuis gecreëerd. Het dal is minder diep dan het was, maar het blijft zwaar.
Afrekenen met armoede, betekent ook afrekenen met armoedige beeldvorming. Want mensen die van weinig geld moeten rondkomen, herkennen zich niet in de stereotype beeldvorming die vaak wordt gebruikt. Daarom heeft Kansfonds met ervaringsdeskundigen, journalisten en fotografen handreikingen opgesteld en een beeldbank gemaakt voor iedereen die over armoede en bestaanszekerheid schrijft en spreekt.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) presenteerden op 17 oktober 2024 een nieuwe methode om armoede in Nederland te meten. Het betekent een eenduidige methode in plaats van verschillende maatstaven, waarbij o.a. individuele uitgaven voor wonen en energie worden meegenomen en financieel vermogen.
De nieuwe armoedegrens lijkt een daling van armoede te laten zien. Kijk je verder, dan tonen de cijfers dat de ernst van armoede en het aantal werkende mensen in armoede toeneemt. 2 miljoen mensen in Nederland hebben een inkomen lager dan 130% van de nieuw berekende armoedegrens. Een grens die bovendien lager is vastgesteld dan wat de Commissie Sociaal Minimum adviseerde. Een grens die geen ruimte biedt voor een misrekening of tegenvallers en die geen rekening houdt met schulden.
De afgelopen jaren zijn tal van adviezen verschenen om armoede in Nederland aan te pakken. Zoals van het Nibud, de VNG, Ombudsman en de Commissie Sociaal Minimum in haar eerste rapport en tweede rapport ‘Een zeker bestaan’. Daarin staan drie conclusies centraal:
Voor Kansfonds geldt: ieder mens in armoede is er een te veel. Laat staan 2 miljoen mensen die gewoonweg niet of nauwelijks in hun bestaan kunnen voorzien. En als je een beroep moet doen op inkomensondersteuning, verdwaal je in een woud aan wet- en regelgeving. Daarom pleiten we voor structurele oplossingen en zetten we in op vernieuwende aanpakken, zoals Gewoon geld geven.
Heb je een vraag over armoede en schulden? Neem contact op met onze programmaleider.
