Onder de pannen bij een stadsgenoot

Bijdrage Kansfonds
€ 13.000
Projectpartner
Stichting De Regenboog Groep
Locatie en jaar
Landelijk, 2022 - 2023

Wat doe je als je door een scheiding of ontslag je huis verliest? De Regenboog Groep in Amsterdam zag het aantal ‘economisch daklozen’ de afgelopen jaren flink stijgen. Mede door de overspannen woningmarkt. Daarom startte ze het project ‘Onder de Pannen’. Een formule die zo raak is, dat het project nu landelijk wordt uitgerold.

Het concept is simpel: heb je een kamer over in huis én wil je een klein zakcentje bijverdienen, dan kun je je opgeven voor Onder de Pannen. Via een zorgvuldig matchings-proces word je gekoppeld aan iemand zonder woning. En komt diegene voor de periode van een jaar bij je wonen. En dat werkt: sinds 2015 bracht dit project in Amsterdam, Haarlem, Amstelveen en Zaanstad al meer dan 250 economisch daklozen onder de pannen.

Zelfredzaam

Economisch daklozen zijn vaak anders dan de daklozen die we op straat zien. Ze zijn zelfredzaam, kampen niet met een verslaving of psychische aandoening, maar zijn hun huis kwijtgeraakt door scheiding, faillissement of ontslag. Betaalbare woonruimte vinden lukt ze niet. ‘Door het huidige woningtekort wordt de groep alsmaar groter’, vertelt Hans Wijnands, directeur van de Regenboog Groep. ‘Dit zien we terug in onze inloophuizen. Om te voorkomen dat deze mensen verder afglijden – en dure zorg nodig hebben – is het belangrijk dat ze snel een eigen plek vinden.’

Grote huizen, lege kamers

De Regenboog Groep ontdekt in 2015 ‘een gat in de woningmarkt’. ‘Heel veel mensen in de sociale huur wonen alleen in een 3-kamerappartement. Toen we daarachter kwamen, zijn we met woningcorporaties gaan praten’, vertelt Wijnands. ‘Voor veel mensen, vooral bijstands-gerechtigden, kan de verhuur van een kamer namelijk een fijne extra bron van inkomsten zijn. En daarnaast help je tijdelijk iemand in nood.’

Regio Amsterdam telt alleen al tussen de 2000 en 3000 economisch daklozen. De verwachting is dat deze groep in de nasleep van corona alleen maar groter wordt. ‘Het zou mooi zijn als sommigen worden opgevangen door stadsgenoten met een kamertje over.’

 

Voor veel mensen kan de verhuur van een kamer een fijne extra bron van inkomsten zijn.

Hans Wijnands Directeur De Regenboog Groep

Goed geregeld

De Regenboog Groep wil dat het voor iedere woon- en inkomenssituatie mogelijk is om deel te nemen als ‘verhuurder’. Daarom moeten ze voor dit plan eerst toestemming krijgen van woningcorporaties. Sociale huurders mogen namelijk niet zomaar een kamer onderverhuren. Ook gaat de organisatie met uitkeringsinstanties om tafel. Ze wil voorkomen dat verhuurders plots gekort worden op bepaalde toeslagen. ‘Als een verhuurder zijn huis beschikbaar stelt voor iemand in nood, moet het niet zo zijn dat hij daar problemen van krijgt.’ Na twee jaar ploeteren ligt er eindelijk een fatsoenlijk contract op tafel, in samenwerking met woningcorporaties en de gemeente. Het matchingsproces kan beginnen!

Op zoek naar de klik

‘Eerst gaan we bij de verhuurder langs voor een kennismaking en intake. We kijken of de kamer geschikt is voor verhuur. Er moet tenminste een raam zijn, een luchtmogelijkheid en een deur die voldoende privacy geeft’, vertelt programma-coördinator Juul Gemmeke. ‘Als dat zo is, maken we een huurdersprofiel op basis van zijn of haar wensen.’ De Regenboog Groep zoekt daar vervolgens een geschikte huurder bij, waarna ze in een paar kennismakingsgesprekken ontdekken of er een klik is. ‘Het komt overigens vaak voor dat de verhuurder zélf een huurder voordraagt; een vriend of kennis. In dat geval kunnen er een paar stappen in het matchingsproces worden overgeslagen.’ De besproken woonwensen en -verwachtingen worden ook vastgelegd in het huurcontract. ‘Dat maken we zo specifiek als de verhuurder het wenst, zoals bijvoorbeeld de frequentie van het gebruik van de wasmachine of de douche. Dat kan eventuele discussies in de toekomst voorkomen’, aldus Gemmeke. Om de verhuurder maximaal te beschermen verloopt de betaling van de huur via de Regenbooggroep. ‘Heeft de huurder dan een maand niet genoeg geld? Dan is de verhuurder daar niet de dupe van. Het risico ligt bij ons.’

Landelijk uitrollen

Met financiële steun van Kansfonds rolt de Regenboog Groep het project momenteel landelijk uit. Hun kennis en expertise brengen ze over op soortgelijke lokale organisaties, zodat zij hun eigen Onder de Pannen-project kunnen draaien. ‘Tenslotte kennen zij de weg binnen hun eigen gemeente beter dan wij.’ Inmiddels zijn we al uitgebreid naar Breda en met drie andere gemeentes bijna rond.’

Zo’n vijftig procent van de huurders vindt binnen een jaar een eigen plek. De andere helft valt weer tijdelijk terug op vrienden of kennissen. ‘Onder de Pannen ondersteunt huurders bij het zoeken naar een structurele woonplek. Maar vaak lukt het ze ook zelf’, zegt Wijnands. ‘Doordat economisch daklozen bij ons rust vinden, krijgen ze weer ruimte in het hoofd om een woning te zoeken, te solliciteren of een nieuwe opleiding af te ronden. Dat levert nieuwe financiële mogelijkheden op. Dé sleutel naar een huis voor deze groep mensen.’

Wat zeggen deelnemers?

Onder de Pannen – deelnemers aan het woord

Ludwina, Florian, Lia en Peter huren of verhuren via Onder de Pannen. Wat zijn hun ervaringen?
Verhaal
Lees het artikel