Jaap Buning, secretaris van Kerk & Buurt Westerpark, is al sinds de oprichting in 1981 betrokken bij het inloophuis en alle andere activiteiten. In een tijd van krakers, vredesdemonstraties en een anarchistische buurt, speelde de kerk een bemiddelende rol. “Ik wilde van betekenis zijn voor de buurt en als vrijwilliger invulling geven aan mijn geloof. Tijdens mijn werkende leven als natuurkundedocent besteedde ik zo’n dag per week aan het werk hier. Nu ik gepensioneerd ben, begin ik aan ‘een nieuwe fase van wijsheid’ en breng ik heel wat extra uren door als vrijwilliger.”
Hoe een inloophuis haar toegevoegde waarde laat zien
Bij het binnentreden van de Nassaukerk, waar Kerk & Buurt Westerpark sinds corona haar inlooplocatie heeft, heerst een serene rust. Dankzij de verschuiving van de voormalige inloop naar de kerk, kan iedereen gepaste afstand houden en het inloophuis haar bezoekers blijven ontvangen. Des te meer blijkt de toegevoegde waarde van de opvang voor dak- en thuislozen. We spreken met de organisatie over het meten van die waarde.
Al bijna 40 jaar
Even voor 10 uur worden we vermanend toegesproken door Hilde, een van de twee vrijwilligers-coördinatoren. De Kringloop moet open want de vrijwilligers staan al te wachten om aan de slag te gaan. Jaap haast zich naar beneden en de eerste bezoekers volgen spoedig nadat de winkel is geopend. Er worden goede zaken gedaan.
Impact van inloophuizen
Als iedereen aan de slag kan in de winkel, vertelt Jaap verder. Aan het begin van de coronatijd onderhield Kerk & Buurt telefonisch contact met de vrijwilligers. Zij gaven aan de onderlinge banden te missen. Ook de bezoekers misten het contact. Elkaar alleen vluchtig kunnen zien om eten af te halen, maar niet echt ontmoeten bij de maaltijd, dat is niet makkelijk. Het legt meteen de waarde bloot van inloophuizen. Waar de overheid de laatste jaren sterk stuurt op cijfers, zoals het aantal ‘drempeloverschrijdingen’, gaat het juist ook om de menselijke kant, de impact van de verbinding die je creëert als inloophuis. En dat is niet alleen in getallen uit te drukken.
In het najaar bood Fonds Franciscus de workshop ‘Werken met een verandertheorie’ aan, gegeven door Avance Impact, een van de partners van het programma. De verandertheorie is een concreet impactinstrument dat naast activiteiten en harde cijfers naar de hogere effecten kijkt waar je als organisatie aan bijdraagt. In de workshop gingen de organisaties aan de slag om dit voor hun eigen werk in te vullen en te bespreken met elkaar.
Wat is een verandertheorie?
Een verandertheorie is een schematische weergave van de impact die je wil bereiken met je activiteiten. Hiermee laat je stap voor stap zien hoe een activiteit (zoals inloop voor dak- en thuislozen) bijdraagt aan de behoeften van de doelgroepen, bijvoorbeeld meer zelfvertrouwen of zelfregie. Voor elke tussenstap kan je met onderzoek of metingen het effect ‘bewijzen’. Met een verandertheorie maak je voor jezelf inzichtelijk wat je beoogt en daardoor kan je het ook aan anderen vertellen.
De grondhouding van de presentiebenadering die wij als inloophuis toepassen, is nieuwsgierigheid. Nieuwsgierig kijken we naar dit, voor ons, nieuwe instrument om onze impact inzichtelijk te maken.
Een welkom instrument voor Kerk & Buurt Westerpark
Kerk & Buurt Westerpark vroeg zich al een tijdje af hoe ze de waarde van haar werk goed kon aantonen. Voor zichzelf, voor anderen en om het beter uit te kunnen dragen. Fonds Franciscus en deze workshop, gaven een extra impuls aan het denken hierover.
Jaap: “We kijken met nieuwsgierigheid naar dit nieuwe instrument en wat het kan opleveren. Tijdens een bezinningsdag van bestuur en coördinatoren hebben we geoefend met de verandertheorie. Voor de verschillende projecten (inloop, maaltijden en kringloopwinkel) hebben we met elkaar in kaart gebracht wat de effecten zijn voor een bezoeker, een vrijwilliger en zelfs voor een stadsdeelambtenaar. We claimen dat we van betekenis zijn voor de kwetsbaren in de buurt en bijdragen aan het versterken van het weefsel van de buurt. Lukt dat ook, en wat kan er beter?”
Het instrument is niet alleen om de effecten te meten van wat je doet, maar ook een manier om met elkaar het werk te bespreken, te evalueren en zicht te krijgen op wat er allemaal plaatsvindt (meer dan we denken), op de voorwaarden (bieden we een veilige omgeving?), op de context (wat doet bijvoorbeeld de coronatijd met de mensen), en zeker ook op welke relaties er zijn en ontstaan tussen alle betrokken (we willen een gemeenschap vormen).
Het instrument laat ons beginnen met het beschrijven van concrete situaties, we hebben het over mensen die we allemaal kennen, we hebben het over ieders rol, en stellen vast waar we een volgende keer verder op door moeten gaan. De komende maanden gebruiken we het instrument vaker om grip te krijgen op het werk en te verbeteren. Dat is iets wat je in gezamenlijkheid doet en het instrument helpt daarbij.”
Dankzij Fonds Franciscus heb ik ‘collega’s’ die tegen vergelijkbare problemen aanlopen én met wie we samen oplossingen vinden.
In de dagelijkse ochtendspits bij de inloop, spreken we kort nog met Hilde. Ze deelt haar dankbaarheid voor het netwerk van Fonds Franciscus. “Zeker in deze tijd is het fijn om te weten dat je er niet alleen voor staat, dat je herkenning vindt bij partners. Dankzij Fonds Franciscus hebben we toch ‘collega’s’. Soms doen we ook maar wat ons het beste lijkt. Dan is het fijn om tijdens bijeenkomsten van Fonds Franciscus te merken dat ook anderen vergelijkbare vragen hebben en we samen tot nieuwe inzichten komen.”
Inmiddels is het 11.00 uur geworden en sluit Hilde de deuren van de Nassaukerk, die na het weekend weer openen voor inloop en ontbijt.
Een van de 75 aangesloten inloophuizen bij Fonds Franciscus
Kerk & Buurt Westerpark werkt met 5 bestuursleden, ruim 100 vrijwilligers en 2 coördinatoren aan diverse activiteiten, zoals inloop en ontbijt, warme maaltijden, een kringloopwinkel en burenhulp. Lees hier meer over het belang van inloophuizen.