‘Ook het weinige wat je hebt, kan worden afgepakt’

Natasja sleept al tien jaar een stevige schuld achter zich aan. Het hele gezin ervaart elke dag de gevolgen. ‘Je moet overal toestemming voor vragen. Daar word je helemaal gek van.’

‘Op een dag hoorden we hoe groot de schuld is: 65.000 euro. Dat is inclusief de boetes vanwege de betalingsachterstanden én de kosten voor de deurwaarders. Het is mijn schuld dat het zover gekomen is. De ellende begon toen ik met mijn zoontje ben weggegaan bij zijn vader, er is geslagen en vreemdgegaan. Ik voelde me verschrikkelijk verlaten en vernederd. En ik begon te eten om me beter te voelen. 131 kilo heb ik in die tijd gewogen. Ook begon ik online van alles te kopen: schoenen, kleding, kinderspullen. Dan voelde ik me even minder rot.

Toen ik mijn huidige man Maurice tegenkwam, heb ik het hem gelijk verteld: dit is mijn situatie. Het boeide hem niet. Toen we trouwden wilde hij geen huwelijkse voorwaarden. Hij zei: trouw ik met mijn meisje, dan trouw ik ook met haar shit. Zo werden mijn schulden ook zijn schulden. Achteraf denken we wel eens: hadden we dat maar niet gedaan.

We werken allebei op dit moment niet. Daar denken mensen al snel van alles van. Aan de buitenkant is niet te zien dat mijn hoofd vol ellendige gedachten zit. Er kan nauwelijks meer wat bij. In therapie verwerk ik sinds kort de gebeurtenissen die ik liever zou vergeten. Maurice is dakdekker, maar heeft een burn-out. En dat is niet vanwege zijn werk. Hij gaat er helemaal kapot aan dat hij zijn dochtertje niet meer mag zien. Een besluit van zijn ex, een dag voordat we gingen trouwen. Het vreet hem op van binnen. Zijn baas heeft hem naar huis gestuurd toen hij op een dak stond, 35 meter hoog, en hij zich afvroeg of hij niet beter kon springen.

Een bewindvoerder regelt al onze zaken. We krijgen 100 euro weekgeld. Daar moeten we met zijn vieren van leven, waarvan één kind in de luiers. Soms redden we het daarmee, soms niet. We maken vaak pasta voor twee dagen. De andere dagen doen we bijvoorbeeld een uitsmijter op brood of een pannenkoek. We krijgen ook eten van de voedselbank. Het muntgeld dat we over hebben, stoppen we steeds in een potje. Daarvan kopen we sigaretten en – als dat kan – ook wat benzine voor onze auto. Ook daar vinden mensen van alles van. Maar we hebben liever dat Maurice rookt en af en toe met de auto weg kan, zodat de stress niet nog verder oploopt.  

We leven van dag naar dag. Heel vaak heb ik gedacht: we gaan het niet redden. Maar die knop heb ik omgezet. Je moet ook wel, vanwege de kinderen. Je rommelt van alles bij elkaar, maar je zou ze soms zo graag spontaan iets willen geven. Voor alles moet je eindeloos sparen. Er kan je ook steeds weer van alles worden afgepakt. Zo hoorden we net van de bewindvoerder dat er iets niet goed is gegaan met de verrekeningen. De auto moet eruit. Het extra luiergeld voor de kleine wordt stopgezet. En komende week krijgen we 20 euro leefgeld.

We leven  van dag naar dag. Heel vaak heb ik gedacht: we gaan het niet redden.

Natasja

Vorig jaar kwam er gelukkig goed nieuws. Het is gelukt om bijna de hele schuld kwijtgescholden te krijgen. Er staat nu nog 2.700 euro open bij Kredietbank Nederland. Iemand in onze omgeving wil dat bedrag graag aan ons schenken, zodat we eindelijk weer verder kunnen met ons leven. Maar dat mag niet. We moeten nog 36 maanden bij de bewindvoerder blijven, die dan de kredietbank afbetaalt.

We hebben het er vaak over met zijn tweeën: wat als we eindelijk van die schulden af zijn? Ik wil dan nog steeds een budgetcoach. Tien jaar lang heb ik niet zelf mogen beschikken over geld, ik moet dat weer goed in de vingers krijgen. Maurice denkt dat we onszelf nog een tijdje die 100 euro leefgeld moeten geven. De rest hebben we dan als buffer en als spaarpotje.

Het meest vernederende aan armoede is dat je bijna niks meer zelf mag beslissen. Steeds moet je toestemming vragen als je iets wilt. Als ik bijvoorbeeld een keertje op een rommelmarkt wil staan met oude spulletjes, moet ik dat eerst overleggen met de bewindvoerder. Het is gewoon heel krenkend als iemand zich tot in detail met je leven bemoeit. Toen we eerder eens een keer zonder auto kwamen te zitten, kocht onze buurman voor ons een oud barrel. Ontzettend lief. Maar toen kwam het. Of we ons maar even wilden komen verantwoorden hoe we aan die auto kwamen. Dan voel je je heel, heel klein.

De situatie heeft me veel over mezelf geleerd. Ik weet nu hoe moedig en sterk ik kan zijn. En dat ik niet opgeef. Ondanks alles hebben we het ook heel goed: we hebben elkaar en we kunnen enorm genieten van wat er wel is. Laatst kwamen we erachter dat we dezelfde droom hebben. We willen heel graag in ons leven één keer met de kinderen twee weken naar de zon. Want die herinneringen blijven altijd van jou. Niemand kan ze van je afpakken. Nooit.’

Het meest vernederende aan armoede is dat je bijna niks meer zelf mag beslissen. Steeds moet je toestemming vragen als je iets wilt. Het is gewoon heel krenkend als iemand zich tot in detail met je leven bemoeit.

Natasja

Tekst door Cecile Vossen, beeld door Marieke Odekerken.

Gewoon geld geven

Zo’n 830.000 mensen moeten alles uit zichzelf halen om er het beste van te maken. Elke dag weer. Terwijl er niet genoeg geld is om van te leven en de schulden zich intussen opstapelen. Laten we afrekenen met armoede, door te doen wat nodig is. Lees alles over ‘Gewoon geld geven’, ons breekijzer om de armoede in ons land te helpen doorbreken.

Lees meer over ons breekijzer