Wat beelden doen met dakloze jongeren én hun kansen

Dakloze jongeren worden vaak negatief in beeld gebracht. Foto’s tonen dikwijls jongeren slapend in een portiek. Verwaarloosd, hulpeloos en verslaafd. De realiteit is vaak anders. Intussen staan die beelden hun kansen in de weg, stelt Willem van Sermondt, programmaleider bij Kansfonds.

Geen herkenning

‘Door stereotype beelden herkennen jongeren zelf niet dat zij thuisloos zijn geraakt’, zegt Willem. ‘Hun leefsituatie ziet er meestal anders uit. De jongeren slapen zelden op straat maar verblijven bij bekenden op de bank of in hostels. Het probleem is: als je niet beseft dat je dak- of thuisloos bent, is het moeilijk om de juiste hulp te vragen.’

Minder verdraagzaamheid

Het stereotype beeld is vaak negatief, en die negatieve beelden doen iets met mensen. Willem: ‘Die zullen niet snel ruimte maken voor deze – in hun ogen – probleemjongeren. Niet in hun wijk, niet in hun hart, niet in hun huis. Zeker niet als zij daarbij denken dat het vast hun eigen schuld is dat ze in die situatie zijn beland – ook zo’n vooroordeel. Jongeren voelen de afkeurende blikken. Hun zelfver­trouwen en eigenwaarde krijgen daardoor een enorme optater, terwijl hun kwetsbaarheid al groot is.’

Eigen kunnen onderschatten

Er is nog een ander dilemma. Uit onderzoek is bekend dat dakloze jongeren verder komen als je ze de kans geeft én het vertrouwen dat ze zelf weten wat goed voor ze is. Ze geloven dan steeds meer in hun eigen kunnen. Maar vaak besluiten anderen voor hen wat de beste oplossing is, constateert Willem. ‘Allerlei opvattingen spelen daarbij een rol. Vaak wordt gedacht: zij zijn al een keer de fout in gegaan, dat kan niet goed gaan. En: ze moeten eerst maar bewijzen dat ze het kunnen. Maar juist omdat we deze jongeren onderschatten, geven we ze niet de kans zelf hun weg te vinden. Wat ook niet helpt is gelijk alle vertrouwen opzeggen als er even iets misgaat. Je móét kunnen vallen en opstaan om zelfstandig te worden.’

Oeps…

Afgelopen jaar opende Credohuis Parkstad haar deuren. Hier kunnen jongeren wonen die dakloos zijn geweest. Er werd een kennismakingsavond georganiseerd voor de buurt. De jongeren waren er al en vingen bij binnenkomst de buurtbewoners zelf op. Het was gezellig, gemoedelijk. Na een tijdje vroeg een van de buurtbewoners: komen die dakloze jongeren nou nog vanavond?

Tekst door Cecile Vossen, beeld door Marieke Odekerken.