Dakloosheid is een woonprobleem

Regelmatig kom ik op plekken waar de Loesje-poster hangt: ‘Als je niet van daklozen houdt, geef ze dan een huis’. Deze poster roept bij mij altijd gemengde gevoelens op. Mijn eerste reactie is: ‘…ook als je wel van daklozen houdt!’. Het plaatsen van dakloze mensen in een hokje ‘waar je niet van houdt’ roept weerstand bij mij op. En tegelijk denk ik bij het zien van deze Loesje-poster heel luid: JA! Geef ze een huis, want het werkt.

Laten we alle mensen die dakloos zijn een huis geven!

Ieder mens heeft recht op een menswaardig bestaan, en dakloosheid is een inbreuk hierop. Het ronkt in de verkiezingsprogramma’s van bestaanszekerheid, zoals in de blogs van mijn voorgangers uiteengezet. Als er iets aan de wortels van bestaanszekerheid ligt dan is het wel woonzekerheid. Zonder een stabiel dak, zonder passende, bestendige en betaalbare huisvesting, sta je constant in overlevingsstand. Als je van bank naar bank gaat, als je in de opvang slaapt, als je noodgedwongen met je kinderen verblijft bij hun vader in een veel te krappe woning, terwijl er van liefde geen sprake meer is.

Loesje-poster dakloze mensen

Huisvesting als verkiezingsthema

Gelukkig is er voor wonen aandacht in vrijwel alle verkiezingsprogramma’s. Er wordt geschreven over meer betaalbare huisvesting, maatregelen om de bestaande voorraad beter te benutten, en een aantal partijen wil af van de kostendelersnorm. Dat stemt hoopvol. Maar expliciete verwijzingen naar huisvesting voor mensen die nu dakloos zijn, zijn bijna niet te vinden. De link mist tussen aan de ene kant het woonbeleid en aan de andere kant de keuzes en prioriteiten daarbinnen die van invloed zijn op het terugdringen van dakloosheid. En dat terwijl die link zo belangrijk is!

Veel om op te bouwen

Er zijn al veel inzichten en oplossingen om het woonprobleem aan te pakken:

  • Dankzij de ETHOS-light telling van Kansfonds en Hogeschool Utrecht in de regio’s Oss en Den Bosch weten we niet alleen hoeveel mensen in die regio’s in grote woononzekerheid leven, maar ook wie die mensen zijn. Enkele uitkomsten: 30% van de getelde mensen is vrouw en 40% jonger dan 28 jaar. En daarmee kan veel gerichter naar oplossingen worden gezocht, door op specifieke situaties en omstandigheden in te spelen.
  • We weten wat werkt als het gaat om dakloosheid daadwerkelijk beëindigen, namelijk Housing First: geef mensen die dakloos zijn eerst een huis, onvoorwaardelijk, zonder dat je dat eerst hebt moeten ‘verdienen’ en voor onbepaalde tijd.
  • We weten dat er nog heel veel ruimte is in bestaande gebouwen. Er staat in Nederland 39 vierkante kilometer gebouw leeg! Benut die ruimte voor: ombouwen, optoppen, opsplitsen, doorstroom, ruilen, bestrijden van leegstand, anders bestemmen, samen huren, collectieven woonvormen. Een groot deel van de benodigde woonruimte is te vinden door het slimmer gebruiken van deze bestaande ruimte.

Er zijn niet te weinig huizen, we hebben ze alleen verkeerd verdeeld

Ok, daarmee zijn we er waarschijnlijk nog niet. Er moeten zeker ook huizen bij. Maar laten we dan goed bekijken aan wat voor soort huisvesting behoefte is. En waar we willen bouwen. Regie daarop is nodig. Van een overheid die volkshuisvesting serieus neemt en die integraal stuurt op het beëindigen van dakloosheid per 2030.

Dakloosheid is een woonprobleem. De oplossing? Huisvesting. Want of je nu wel of niet van dakloze mensen houdt: geef ze een huis.

Tekst door Anne Damen

Lees ook