Een plek voor jezelf: hoe zorgen we dat thuisloze jongeren een veilige en permanente plek hebben om te wonen?

Werken aan een thuis voor jongeren klinkt prachtig, maar de praktijk is vaak weerbarstig. Je hebt te maken met regelgeving, woningschaarste en gewoontes. En je maakt fouten, net als iedereen. Onze projectpartners doen hun uiterste best. Zo laat Bedrijf & Samenleving uit Haarlem zien dat, door met jongeren te leren, een thuis voor hen steeds dichterbij komt.

Een aantal jaar geleden ontwikkelde Bedrijf & Samenleving het project Time2Shine. Daarin worden jongeren zonder veilige thuisplek aan een mentor gekoppeld om zo hun weg te vinden in de complexe samenleving. Gedurende het project werd duidelijk dat een mentor alleen niet voldoende is. Daarom ging Bedrijf & Samenleving op zoek naar woonplekken. En dat lukte met het Zolderkamerproject, waar jongeren maximaal twee jaar kunnen wonen. De organisatie wil veel meer van dit soort plekken realiseren. “Daarom startten we het project ‘Alle jongeren een thuis’,” aldus Marijke Aukema, manager van Bedrijf & Samenleving en Desiree Terwee, projectleider van het project Time2Shine.

Een permanente woonplek voor jongeren

Door regelgeving en het grote gebrek aan betaalbare woningen is het vaak moeilijk om een veilige plek te vinden voor jongeren die door omstandigheden niet thuis kunnen wonen. Het Zolderkamerproject biedt uitkomst en zou voor veel meer jongeren in Haarlem nodig zijn, vertelt Marijke. “Maar we leerden ook dat een tijdelijke woonplek vaak stress oplevert. Twee jaar lijkt lang, maar jongeren maken zich toch zorgen waar ze daarna naartoe moeten.” Hoewel Bedrijf & Samenleving jongeren verder kan helpen richting een permanente plek, maakte Marijke voor de nieuwe woonplekken een duidelijke keuze: “We gaan nu alleen nog voor plekken waar jongeren kunnen blijven wonen. Dan is het in een keer goed en hebben de jongeren echt rust.”

We hebben veel plezier in ons werk en vertrouwen dat het goedkomt. We doen wat we zeggen en dat voelen onze partners.

Marijke Aukema Manager Bedrijf & Samenleving

Een alliantie

Bedrijf & Samenleving heeft stevig gebouwd aan een groot netwerk om de vaste woonplekken voor jongeren te realiseren. Zo gingen Marijke en Desiree het gesprek aan met gemeentelijke instanties, fondsen, woningcorporaties, bouwbedrijven en opleidingscentra om de noodzaak kenbaar te maken. “Hieruit is een mooie alliantie ontstaan, waarin we met elkaar afspraken hebben gemaakt dat we ervoor gaan en het dan ook goed doen. Wij gaan die kamers regelen!”

“Afgelopen jaar hebben we vooral genetwerkt, zijn we blijven praten, hebben we vertrouwen gegeven en heel hard gehoopt dat het uiteindelijk zijn vruchten zou afwerpen”, zegt Marijke. “Wat ook helpt is dat we plezier hebben in ons werk en vertrouwen dat het goedkomt. We doen wat we zeggen en dat voelen onze partners. Daardoor is het ons gelukt om twee woonplekken te vinden waar in totaal 8 jongeren permanent kunnen wonen. Daar zijn wij enorm trots op.”

Een thuis is meer dan een woonplek, het is ook een netwerk

De jongeren worden gekoppeld aan een mentor van Time2Shine. “Op die manier is er veel zekerheid dat de jongeren goed begeleid worden op hun woonplek”, zegt Desiree.“De mentoren doen enorm veel voor de jongeren, ook voor hun nieuwe woning: ze helpen met schilderen, verhuizen, een verhuisauto regelen. Als je zelf geen netwerk hebt, dan betekent praktische hulp enorm veel. De mentoren maken echt het verschil. Dat geeft ook ons veel energie.”

“We streven uiteindelijk naar economische zelfstandigheid voor de jongeren en daarbij is een eigen netwerk van enorm belang. We willen ze daarbij steunen, maar ook veel gezelligheid bieden. We organiseren activiteiten met de jongeren en mentoren samen en helpen ze met het bouwen aan hun netwerk. Regelmatig wordt er samen geluncht en maken ze hier hun huiswerk. Onze aanpak is persoonlijk en door de activiteiten ontstaat er een groepsgevoel”, lichten Desiree en Marijke toe. Als ik een jongere dan ontspannen zie lachen, is dat zoveel waard”, vertelt Marijke.

Preventief oplossen

“De jongeren die bij ons terechtkomen slapen meestal al een tijdje bij verschillende vrienden en kennissen op de bank en hebben geen veilige thuisplek. Deze groep is vaak nog niet in beeld bij instanties omdat ze niet bekend zijn bij de daklozenopvang of bij de jeugdhulpverlening. Soms zijn ze volgens de regels te zelfredzaam, en komen niet aanmerking voor hulp. Maar vaker zijn ze onzichtbaar. Wij willen ze beter in beeld hebben, want er bestaat geen netwerk dat hen steun kan bieden”, zegt Desiree. “We zijn erg voorstander van het preventief oplossen van dak- en thuisloosheid en willen deze jongeren graag aan de goede kant houden. De jeugd is de toekomst en zij kunnen het tenslotte niet helpen dat hun bed op de verkeerde plek stond”, vult Marijke aan.

De jeugd is de toekomst en deze jongeren kunnen het niet helpen dat hun bed op de verkeerde plek stond.

Marijke Aukema Manager Bedrijf & Samenleving

Samen leren

“Wat we afgelopen jaar vooral geleerd hebben, is doen waar je goed in bent. We zijn heel goed in dingen voor elkaar krijgen en samenwerken. Je moet het met elkaar doen en echt met de jongeren in gesprek gaan. De vraag die wij stellen is “wat heb je nodig?”. Vaak is het antwoord een eigen ruimte die op slot kan, een veilige thuisplek. Daarnaast geven we jongeren vertrouwen dat het goedkomt. Het betekent veel voor een jongere als er iemand achter ze staat en dat er mensen zijn die het jou gunnen. Specifieke problematiek is bedoeld voor de hulpverlening, daar ligt niet onze expertise. We helpen ze wel met een vertaalslag richting de hulpverlener. Zo nemen we bijvoorbeeld contact op met de hulpverlener om met school te gaan praten, dat doen we niet zelf ”, zegt Marijke.

Nieuwe kansen

Voor Bedrijf & Samenleving ligt in 2022 een grote uitdaging, er staat namelijk een huis te koop! Marijke: “Het huis heeft een sociale status, maar hoe gaan we voor elkaar krijgen dat dat huis naar ons komt, zodat we nog meer jongeren een permanente woonplek kunnen bieden? We gaan in ieder geval ons uiterste best doen en vol vertrouwen de gesprekken aan met gemeente en andere belanghebbenden. Daar ligt onze kracht.”

Bekijk ook deze video over Bedrijf & Samenleving.

Deze content is alleen beschikbaar als de marketing cookies zijn geaccepteerd.

Het belang van actieonderzoek voor ‘Alle jongeren een thuis’

Actieonderzoek is een belangrijk onderdeel van ons programma ‘Alle jongeren een thuis’. Het betekent dat we met onze partners in de praktijk uitvinden wat werkt en wat niet. Al doende leren we en werken we aan oplossingen die vaak in eerste instantie als onhaalbaar werden gezien. Door op kleine schaal te onderzoeken, kunnen we verandering in gang zetten om projecten zoals het ‘Jongeren maken de stad’ project groot te maken. In het actieonderzoek hebben we samen met partners en jongeren 5 uitgangspunten geformuleerd die vertellen waarom we doen wat we doen:

5 uitgangspunten van het actieonderzoek

Deze uitgangspunten bieden houvast voor de projecten, maar zullen ook in ontwikkeling zijn, naarmate we leren, reflecteren en vervolgstappen zetten met de projecten.

Partners in het actieonderzoek

  • Fonds 21

    Betekenis toevoegen aan de samenleving

  • Instituut voor Publieke Waarden

    Denken, doen, leren