Armoedeaanpak in Nederland

Decennialang economische groei en alle goede inspanningen van (gemeentelijke) overheden, maatschappelijke organisaties en kennisinstituten hebben de armoede in Nederland nauwelijks verminderd. We hebben het in Nederland ongelooflijk ingewikkeld gemaakt om gewoonweg in je bestaan te voorzien. En als je een beroep moet doen op inkomensondersteuning, verdwaal je in een woud aan wet- en regelgeving.

Analyses van armoede in Nederland

De afgelopen jaren zijn tal van adviezen verschenen over armoede in Nederland. Zoals van het Nibud, de VNG, Ombudsman en de Commissie Sociaal Minimum in haar eerste rapport en tweede rapport ‘Een zeker bestaan’. De rode draad in alle aanbevelingen is:

Het sociaal minimum is te laag en moet verhoogd worden.
Het stelsel van toeslagen, bedoeld om de ergste armoede te compenseren, is bureaucratisch, onvoorspelbaar en ontoegankelijk.
De menselijke maat is zoek, de bejegening hardvochtig.

Duurzame visie lijkt nog ver weg

De actuele ontwikkelingen en cijfers in Nederland rondom armoede veranderen onder invloed van o.a. de inflatie, energieprijzen en maatregelen vanuit de overheid. Tegelijkertijd zijn armoede en bestaansonzekerheid in Nederland al een langer bestaand en persistent probleem. Steeds meer mensen hebben wat betreft wonen, inkomen, werk en gezondheid onvoldoende zicht op zekerheid en veiligheid, twee basisbehoeften. Hoewel er een minister voor Armoedebeleid is, lijkt een duurzame visie op het oplossen van armoede nog ver weg. Armoede is daarbij geen op zichzelf staand fenomeen, maar heeft ook te maken met onder andere de arbeidsmarkt (lage salarissen voor uitvoerend werk), het fiscale systeem (arbeid wordt meer belast dan vermogen), de woningmarkt (hoge huren, geen mogelijkheid van uit- of doorstroom) en de huidige energiemarkt.

We vroegen aan mensen op straat wat zij vinden van de armoedeaanpak in Nederland.

Deze content is alleen beschikbaar als de marketing cookies zijn geaccepteerd.

Schrijnende voorbeelden

Heel wat voorbeelden in de laatste jaren laten zien dat het complexe armoedesysteem uitgaat van wantrouwen en controle en dat dit beleid mensen verder in de armoede heeft geduwd. Enkele voorbeelden:

Bijstand teruggevorderd vanwege ontvangen boodschappen van moeder

27 december 2020

Nieuws
Nederland heeft 220.000 werkende armen: ‘Moest kiezen welk kind kan sporten’

28 september 2021

Nieuws

Meer over armoede en schulden

Vragen over armoede in Nederland

Uit onderzoek blijkt het niet mee te vallen. Armoede vormt een grote drempel voor deelname aan de samenleving. Het is slopend en ziekmakend. Mensen die in armoede leven, overlijden gemiddeld 6 jaar eerder en zijn langer ziek dan rijkere medelanders. Dat lees je in dit rapport van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving.

Bezittingen zeggen lang niet alles over iemands situatie. Dat lees je bijvoorbeeld in dit persoonlijke verhaal van Anita en Staats, een gezin met 3 jongvolwassen kinderen. Ondanks hun bezittingen, zoals een eigen huis, leven ze in armoede. Soms is hun vraag aan het eind van de maand: kunnen we eten kopen of moeten we de rekening betalen?
Werken is geen garantie om uit armoede te komen. In Nederland is 5,3% van de werkenden arm. Daarnaast zijn er mensen die om verschillende redenen niet kunnen werken. Ook zijn er mensen voor wie het financieel ongunstig is om vanuit de bijstand te gaan werken, maar die juist de overstap maken. Want werk betekent voor mensen veel meer dan geld verdienen. Het is dagbesteding, je nuttig voelen, een bijdrage leveren aan de maatschappij. Daarover lees je meer in dit interview met lector Roeland van Geuns, die het onderzoek Gewoon geld geven uitvoert.

Daarnaast legt Van Geuns uit dat er een groot misverstand bestaat over mensen in de bijstand. Namelijk dat ze niks zouden doen, terwijl het heel tijdrovend is om alle eindjes aan elkaar te knopen. Als je geen geld hebt, ga je alle winkels af op zoek naar de laagste prijs. Ook allerlei gezondheidsproblemen zijn tijdrovend. Lees in dit artikel wat het betekent als je leeft in de bijstand. Uit onderzoeken blijkt ook dat mensen in armoede veel vrijwilligerswerk doen, wat ook kosten met zich meebrengt.

Lees ook het verhaal van Cindy en haar gezin, die van €70 in de week alles moeten kopen: van eten en toiletartikelen tot het uitje met school. Over de zorgen, tegenslagen en juist het vrijwilligerswerk dat Cindy op de been houdt.
Kansfonds richt zich op het bieden van bestaanszekerheid en dat is een fundamenteel andere zienswijze dan die van armoedebestrijding. Bestaanszekerheid gaat uit van het bieden van een stabiele basis, met zekerheid en keuzevrijheid. Armoedebestrijding is veelal gericht op het verzachten van armoede of het verminderen van de negatieve gevolgen. Dit is zeker van belang, alleen gaan wij als fonds een stap verder. Dat doen we met onze aanpak ‘Gewoon geld geven’. Die levert nieuwe inzichten op om armoede daadwerkelijk tegen te gaan.

Armoede in Nederland doorbeken

In een land als Nederland zou geen armoede mogen voorkomen. Toch zijn er duizenden mensen die onder de armoedegrens leven. Kansfonds wil laten zien dat de aanpak van armoede anders kan met ons initiatief: Gewoon geld geven.

Over Gewoon geld geven als breekijzer