Armoede en schulden

Vóór de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne leefden al ruim een half miljoen Nederlandse huishoudens (een miljoen Nederlanders) in armoede. En 1 op de 5 huishoudens heeft een betalingsachterstand. De gevolgen liegen er niet om: armoede en schulden kunnen leiden tot stress, verminderde gezondheid, opvoedproblemen, uitsluiting en soms zelf het missen van een dak boven het hoofd. Kinderen die opgroeien in armoede lopen vaak een achterstand op die nauwelijks nog in te lopen is.

GGG Cindy en kinderen buiten_44

Het probleem

Ooit is bedacht dat een lage uitkering dé prikkel is om mensen uit de armoede te krijgen. Eén ding is zeker. De armoedecijfers zijn door die aanpak nauwelijks gedaald. Gebrek aan geld drukt mensen juist dieper de armoede in. Ook het wantrouwen duwt mee. Het armoedebeleid is ingericht om fraude te voorkomen. Maar daardoor raken gezinnen juist de controle over hun leven kwijt. Dat doet iets met mensen die kansen zien, vooruit willen en zelf hun keuzes moeten kunnen maken.

Meer over de armoedeaanpak in Nederland

De gevolgen van armoede

Armoede is slopend. Het is de ziekmakende stress, de schaamte, het uitzichtloze – en de enorme impact op alle levensterreinen. We kunnen planken vullen met onderzoeksuitkomsten over de gevolgen van armoede. Een greep daaruit: dakloosheid, (maatschappelijk) isolement, geen toekomstperspectief, slechte voeding, gezondheidsproblemen en vooral: elke seconde van de dag bezig zijn met overleven.

De gevolgen voor kinderen die in armoede opgroeien zijn schrijnend. Uit onderzoeken blijkt bijvoorbeeld dat deze kinderen zich vaker ongelukkig voelen, minder presteren op school, angstig zijn en zich terugtrekken. Dikwijls leidt armoede tot achterstanden die moeilijk zijn in te lopen. We zien ook vaak dat armoede generaties lang wordt doorgegeven.

Afrekenen met armoede

Armoede in een rijk land als Nederland is onacceptabel. We willen afrekenen met armoede, zodat mensen weer gaan leven in plaats van overleven. Armoede is niet het gevolg van individuele keuzes, maar gewoonweg van te weinig geld hebben om van rond te komen. En van een complex, onvoorspelbaar en onduidelijk systeem, waardoor veel regelingen niet aankomen bij de mensen die het zo hard nodig hebben. Daarom is een structurele aanpak van armoede nodig, geen potjes en regelingen om de armoede te verzachten.

Stel je voor… dat mensen niet hoeven te kiezen tussen een warm huis en een warme maaltijd. Dat ouders schoolspullen en verjaardagscadeautjes kunnen kopen voor hun kinderen, zonder dat ze moeten aankloppen bij een hulpgevende organisatie. Dat iedereen naar de tandarts kan of een bril kan aanschaffen zonder een beroep te doen op een fonds voor individuele noden. Dat vraagt om vertrouwen en lef om het anders te doen.

Martin en dochter 'Gewoon geld geven'

Breekijzer: Gewoon geld geven

Wat als je armoede bestrijdt met bestaanszekerheid en vertrouwen in de ander? Op de programmapagina lees je alles over ons breekijzer Gewoon geld geven. Wat gebeurt er als je geld geeft aan mensen die in armoede leven en zij zelf mogen bepalen hoe ze dat geld besteden?

Ga naar de programmapagina

Na twee gestrande huwelijken en een enorme hoeveelheid schulden ben ik eindelijk bijna van mijn financiële sores af. Samen met mijn twee dochters heb ik een liefdevol thuis gecreëerd. Het dal is minder diep dan het was, maar het blijft zwaar.

Martin
Geldstress

De cijfers

Het Centraal Planbureau (CPB) schatte in augustus 2022 dat het aantal mensen in armoede in Nederland door de inflatie zou stijgen van ruim 1,1 miljoen (6,7% van de bevolking) in 2022 naar bijna 1,3 miljoen (7,5% van de bevolking) in 2023. Het aantal kinderen in armoede zou stijgen van 301.000 in 2022 naar 306.000 in 2023 (respectievelijk 9,2% en 9,4% van alle kinderen in Nederland).

Het kabinet heeft maatregelen genomen om de stijgende armoede tegen te gaan. Daaronder vallen bijvoorbeeld een stijging van het minimumloon, de bijstand, de AOW en de WW, en een verhoging van de huur- en zorgtoeslag. Dankzij deze maatregelen zou het aantal arme personen in 2023 dalen naar 833.000. Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) plaatste ook kanttekeningen bij de daling.

Uitgelichte artikelen

Nieuwsbrief

Ontvang mails over armoede en schulden

Wil je meer weten over armoede en schulden? Meld je dan hier aan voor onze nieuwsbrief.

  • * = verplichte velden
  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Contact

Heb je een vraag over armoede en schulden? Neem contact op met een onze programmaleider.